piątek, 30 listopada 2012
Sławomir Kordaczuk, Siedlecki fotograf Adolf Ganiewski (Gancwol) 1870-1942, Siedlce 2009 r.
Sławomir Kordaczuk, Siedlecki fotograf Adolf Ganiewski (Gancwol) 1870-1942, Siedlce 2009 r.
W albumie zreprodukowano 425 szklanych negatywów, dokumentów i fotografii z siedleckiej pracowni fotograficznej Adolfa Ganiewskiego na przełomie XIX i XX w. Tematyka zreprodukowanych szklanych negatywów jest różna. Można znaleźć tutaj fotografie oficerów rosyjskich i niemieckich, parlamentarzystów z naszego
regionu, nauczycieli i uczniów siedleckich szkół, żołnierzy garnizonu siedleckiego 1918-1939. Są tutaj również zdjęcia przedstawicieli władz lokalnych, różnych organizacji i stowarzyszeń, portrety kobiet i rodzin. Fotografie zostały zreprodukowane w formacie 1:1, w sepii nawiązującej do epoki.
Materiał fotograficzny wykonany przez A. Ganiewskiego jest unikatowy pod względem ilościowym, archiwalnym i artystycznym. W albumie przedstawiono znaczną część spuścizny po fotografie. Cały zbiór, który znajduje się w muzeum, liczy bowiem 935 szklanych negatywów. Ponadto w albumie zamieszczono informacje o historii fotografii zakładowej przełomu XIX/XX wieku, artykuł o życiu i historii Żydów siedleckich a także wspomnienie o okolicznościach przekazania tak cennego zbioru do Muzeum Regionalnego w Siedlcach.
Jest tutaj również szczegółowa biografia fotografa, zawierająca informacje o najbliższej i przybranej rodzinie, pracy i funkcjonowaniu zakładu, aż do jego zamknięcia w 1980 r. Intencją autora albumu jest przybliżenie czytelnikom unikatowej kolekcji negatywów - dzieła życia A. Ganiewskiego.
Album wydany został w twardej oprawie na papierze kredowym, w wersji dwujęzycznej polsko-angielskiej.
Leon Barszczewski
Leon Barszczewski urodził się 20 lutego 1849 r. w Warszawie. Kształcił się w Kijowskim Gimnazjum Wojskowym, Wojskowej Konstantynowskiej Szkole i w Junkierskiej Szkole Piechoty w Oddesie. Gdy na egzaminie oficerskim zapytano go o „bunty Polaków”, bronił powstańców styczniowych, za co został skreślony z listy studentów. Przeniesiono go do pułku w guberni chersońskiej. W 1876 r. władze wojskowe ogłos
iły konkurs na wyjazd do świeżo zdobytego przez Rosję Turkiestanu. Porucznik Barszczewski ruszył ze swoim oddziałem przez: Samarę, Orenburg, Kazalińsk, Perowsk, Taszkient do Samarkandy.
Miał zbadać teren i wytyczyć nowe drogi w kierunku Chin i Afganistanu. Z krótkimi przerwami pozostał tu do 1897 r. Opracowywał mapy, badał trakty komunikacyjne. W Turkiestanie odkrył pokłady różnych bogactw kopalnianych. W Afrasiabie (protoplasta dzisiejszej Samarkandy), rozpoczął prace archeologiczne.
Część znalezionych eksponatów odsprzedał Francuzom. Resztę przekazał Samarkandzie, zapoczątkowując tym samym zbiory tamtejszego muzeum. Pieniądze ze sprzedaży wykopalisk zainwestował w kopalnię węgla kamiennego w pobliżu Samarkandy. Dochody z tej kopalni pozwoliły mu na otworzenie w 1904 r. w Siedlcach Żeńskiej Szkoły Handlowej.
Na każdą wyprawę zabierał ze sobą aparat fotograficzny i zapas szklanych klisz. Te, które po nim pozostały, mają format 18 x 24 cm. Obróbki technicznej naświetlonych płyt dokonywał dopiero w domu, w Samarkandzie.
O ile aparat kupił sobie sam, o tyle fotografowania uczył się w 1874 r. u zawodowego fotografa i akwarelisty, Mikołaja Osipowa. Z czasem sam został nauczycielem fotografii wielu uczonych rosyjskich, z którymi zorganizował ok. 20 wypraw naukowych po Azji Środkowej. Pamięć po nim pozostała w Azji na długie lata, a tamtejsze kobiety uważały go za świętego. Na jego cześć botanik W. Lipski nazwał jeden z lodowców w Górach Hisarskich.
W 1895 r., na wystawie fotograficznej w Paryżu, Leon Barszczewski otrzymał złoty medal za zdjęcia: lodowców, złóż morenowych, potoków górskich i wodospadów Samarkandy. Rok później władze carskie telegraficznie zaproponowały mu przyjęcie prawosławia. Ponieważ zmiana wyznania była wtedy odbierana jako zmiana narodowości, Barszczewski oddepeszował: „Nie zgadzam się na przyjęcie prawosławia, jestem Polakiem i pozostanę Polakiem”. Odmowa ta sprawiła, że w lutym 1897 r., będąc już w stopniu podpułkownika, został przeniesiony do Siedlec.
We wrześniu 1901 wziął udział w kolejnej wystawie fotograficznej – tym razem w Warszawie. Pokazał zdjęcia miejscowości i mieszkańców Azji Środkowej i znów otrzymał złoty medal.
W 1906 roku przeszedł w stan spoczynku i pozostał w Siedlcach z córka Jadwigą. Niesłusznie oskarżony o sprzeniewierzenie pułkowych pieniędzy, wyjechał do Częstochowy, gdzie 19 marca 1910 r. popełnił samobójstwo. „W razie śmierci proszę pragnę leżeć w polskiej ziemi. Proszę przewieźć mnie natychmiast po mojej śmierci do Siedlec” – napisał do Jagi tuż przed śmiercią. Prośba ta nie została jednak spełniona. Po zbezczeszczeniu miejsca jego spoczynku w 1995 r., szczątki Leona zostały ekshumowane i przeniesione na Cmentarz Powązkowski w Warszawie. Jego żona, Irena z Niedźwiedzkich, którą poślubił w 1880 r., jest pochowana w Samarkandzie. Zmarła na gruźlicę 27.11.1890 r.
Po śmierci ojca Jadwiga ofiarowała Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego ponad 600 klisz zdjęć, wykonanych przez Leona Barszczewskiego w latach 1876-1910.
Miał zbadać teren i wytyczyć nowe drogi w kierunku Chin i Afganistanu. Z krótkimi przerwami pozostał tu do 1897 r. Opracowywał mapy, badał trakty komunikacyjne. W Turkiestanie odkrył pokłady różnych bogactw kopalnianych. W Afrasiabie (protoplasta dzisiejszej Samarkandy), rozpoczął prace archeologiczne.
Część znalezionych eksponatów odsprzedał Francuzom. Resztę przekazał Samarkandzie, zapoczątkowując tym samym zbiory tamtejszego muzeum. Pieniądze ze sprzedaży wykopalisk zainwestował w kopalnię węgla kamiennego w pobliżu Samarkandy. Dochody z tej kopalni pozwoliły mu na otworzenie w 1904 r. w Siedlcach Żeńskiej Szkoły Handlowej.
Na każdą wyprawę zabierał ze sobą aparat fotograficzny i zapas szklanych klisz. Te, które po nim pozostały, mają format 18 x 24 cm. Obróbki technicznej naświetlonych płyt dokonywał dopiero w domu, w Samarkandzie.
O ile aparat kupił sobie sam, o tyle fotografowania uczył się w 1874 r. u zawodowego fotografa i akwarelisty, Mikołaja Osipowa. Z czasem sam został nauczycielem fotografii wielu uczonych rosyjskich, z którymi zorganizował ok. 20 wypraw naukowych po Azji Środkowej. Pamięć po nim pozostała w Azji na długie lata, a tamtejsze kobiety uważały go za świętego. Na jego cześć botanik W. Lipski nazwał jeden z lodowców w Górach Hisarskich.
W 1895 r., na wystawie fotograficznej w Paryżu, Leon Barszczewski otrzymał złoty medal za zdjęcia: lodowców, złóż morenowych, potoków górskich i wodospadów Samarkandy. Rok później władze carskie telegraficznie zaproponowały mu przyjęcie prawosławia. Ponieważ zmiana wyznania była wtedy odbierana jako zmiana narodowości, Barszczewski oddepeszował: „Nie zgadzam się na przyjęcie prawosławia, jestem Polakiem i pozostanę Polakiem”. Odmowa ta sprawiła, że w lutym 1897 r., będąc już w stopniu podpułkownika, został przeniesiony do Siedlec.
We wrześniu 1901 wziął udział w kolejnej wystawie fotograficznej – tym razem w Warszawie. Pokazał zdjęcia miejscowości i mieszkańców Azji Środkowej i znów otrzymał złoty medal.
W 1906 roku przeszedł w stan spoczynku i pozostał w Siedlcach z córka Jadwigą. Niesłusznie oskarżony o sprzeniewierzenie pułkowych pieniędzy, wyjechał do Częstochowy, gdzie 19 marca 1910 r. popełnił samobójstwo. „W razie śmierci proszę pragnę leżeć w polskiej ziemi. Proszę przewieźć mnie natychmiast po mojej śmierci do Siedlec” – napisał do Jagi tuż przed śmiercią. Prośba ta nie została jednak spełniona. Po zbezczeszczeniu miejsca jego spoczynku w 1995 r., szczątki Leona zostały ekshumowane i przeniesione na Cmentarz Powązkowski w Warszawie. Jego żona, Irena z Niedźwiedzkich, którą poślubił w 1880 r., jest pochowana w Samarkandzie. Zmarła na gruźlicę 27.11.1890 r.
Po śmierci ojca Jadwiga ofiarowała Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego ponad 600 klisz zdjęć, wykonanych przez Leona Barszczewskiego w latach 1876-1910.
czwartek, 29 listopada 2012
1937-1938 Dobromir C. (siostrzeniec Adeli Klein z d. Ludwig - długoletniej nauczycielki Szkoły Podstawowej nr.3)
1937-1938 Dobromir C.
(siostrzeniec Adeli Klein z d. Ludwig - długoletniej nauczycielki Szkoły Podstawowej nr.3)
na pewno "jedenastka" z Gimnazjum im. Hetmana St. Żółkiewskiego z Karolem Piechowskim, Dyr. Szkoły (1924-39)
na pewno "jedenastka" z Gimnazjum im. Hetmana St. Żółkiewskiego z Karolem Piechowskim, Dyr. Szkoły (1924-39)
Aleksander Przeździak, o 2 lata młodszy brat mojego dziadka Józefa
Aleksander Przeździak, o 2 lata młodszy brat mojego dziadka Józefa
poniedziałek, 19 listopada 2012
PORTRET WIELOKROTNY: Adolf Gancwol-Ganiewski
Adolf Hubert Gancwol (Ganzwohl)-Ganiewski urodził się w zasymilowanej rodzinie żydowskiej 27 grudnia 1870 roku. Matka Maria, ojciec Herman Gancwol. Fotograf i działacz społeczny, autor setek zdjęć dokumentujących historię Siedlec oraz innych miejscowości.
O jego biografii nie posiadamy zbyt wiele źródeł. Działał w Siedlcach od 1895 roku. Prowadził tu zakład fotograficzny przez wiele lat. Budynek, w którym się mieścił zachował się do dnia dzisiejszego. Niestety został kilka lat temu sprzedany przez władze miasta osobie prywatnej mimo swojego historycznego znaczenia dla dziejów Siedlec. Właściwie był to ostatni obiekt związany z działalnością ważnej postaci historycznej. Pracownia Gancwola mieściła się przy ul. Ogrodowej 29. Dziś jest to ul. Sienkiewicza 33.
M. Czajkowska, "Pracownia Gancwola-Ganiewskiego", akwarela (własmośc prywatna)
Gancwol ożenił się z Emilią pochodzącą z rodziny ewangelickiej. Po ślubie ochrzcił się a także zmienił nazwisko na Ganiewski. Nie oznaczało to jednak zerwania z tradycją żydowską. Nie znamy daty konwersji Gancwola. Poza działalnością fotograficzną Gancwol brał aktywny udział w życiu Siedlec. Był kierownikiem letniego kina, do którego zapraszał dzieci z ubogich rodzin na darmowe pokazy. Finansował również sierociniec. Był także członkiem Siedleckiego Towarzystwa Wzajemnego Kredytu. Angażował się w działalność oświatową. Był sekretarzem Koła Przyjaciół Akademika Polskiego. Fundował stypendia dla utalentowanych uczniów.
Nadeszła wojna. Konwersja na chrześcijaństwo nie uchroniła Gancwola przed losem tysięcy siedleckich Żydów. 17 000 trafiło do obozu w Treblince. 1 kwietnia 1942 Gancwol-Ganiewski został przez Niemców osadzony w siedleckim getcie. Zamieszkał przy ulicy Asłanowicza 38. Zezwolono mu jednak codziennie opuszczać dzielnicę żydowską, aby mógł dalej prowadzić zakład. 22 sierpnia 1942 został wywieziony do Treblinki, gdzie został zamordowany.
Gancwol nie ograniczał się do fotografii portretowej. Fotografował ważne uroczystości, architekturę Siedlec i okolic, mieszkańców miasta . Specjalizował się zwłaszcza w zdjęciach grupowych - policjantów, strażaków, żołnierzy, a także uczniów kończących siedleckie szkoły. To wyjątkowe źródło dla badań historycznych. Zdjęcia charakterystycznych budynków Gancwol wydawał w formie pocztówek. Bardzo licznie zachowały się do czasów obecnych. „Pozostałe fotografie z archiwum przetrwały wojnę tylko dzięki jego uczennicy Ludmile Rudeckiej, która wraz z mężem prowadziła po śmierci Ganiewskiego zakład przy Sienkiewicza 33, aż do 1980. W tymże roku przekazała całe archiwum zakładowe - ponad 900 ocalałych szklanych negatywów Muzeum Okręgowemu (obecnie Muzeum Regionalne) w Siedlcach. Spośród wszystkich zakładów fotograficznych działających w Siedlcach przed wojną (było ich około siedmiu) zachowało się tylko archiwum Gancwola. Wszystkie zachowane zdjęcia wykonane są przed 1940 r. Zdjęcia z okresu okupacji uległy zniszczeniu, gdyż wykonane były na celuloidzie”.
Latem tego roku na budynku, w którym mieściła się pracownia A. Gancwola-Ganiewskiego wmurowano pamiątkową tablicę. Budynek jest jednak prywatny i nie jest wpisany do rejestru zabytków. Szkoda, że władze Siedlec pozbyły się ostatniego historycznego obiektu w tym mieście… Doszło do paradoksu. Muzeum Miejskie szczyci się na cały kraj zbiorem negatywów Gancwola a miasto sprzedaje jego pracownię
|
POLAND SIEDLCE A.GANCWOL PHOTO-STUDIO 1900 YOUNG MAN in RUSSIAN ARMY UNIFORM
ocZgBQe-PZZQ,w~~60_3.JPG)
from http://www.ebay.de/itm/380490027034?nma=true&si=ETUIw64wBXGHohH%2BBesGKqj1A9M%3D&rt=nc&_trksid=p4340.l2557&orig_cvip=true#ht_1336wt_1037
Subskrybuj:
Posty (Atom)